Zelf natuurlijke inkt maken (8+)

Een doe-opdracht van de Grafische Werkplaats

 

Hou je van tekenen of.. van koken of van allebei?

Dan is dit echt iets voor jou!

 

Een basisrecept om zelf inkt te maken van kruiden of groene materialen. Met de inkt kun je tekenen op papier, maar je kunt ook tekenen op een T-shirt of een stuk stof. Beetje hulp van ouders is wel handig en doe het nooit zonder overleg met hen!

Ingrediënten voor je inkt

• water
• een kleurrijk basis ingrediënt
• (zoals kurkuma of paprikapoeder uit de keuken, besjes, plantaardig materiaal (bloemen, blaadjes, wortels bijvoorbeeld,  bolsters van kastanjes), hennapoeder, alles wat maar veel kleur heeft)
• bindmiddel zoals: maïzena, Arabische gom, Guargom of een zetmeel
• hele kruidnagels
• zout/aluin
• witte/heldere azijn (schoonmaakazijn als je het kunt vinden)

Gereedschap

• pannetje en een grote pan (onthoudt: een grote om in te steriliseren!)
• lepel of spatel om mee te roeren
• aardappelstamper of staafmixer
• fornuis of kookplaat
• glazen pot met deksel, een of meerdere messen
• grote schaal / kom
• fijne zeef of vergiet
• trechter of koffiefilter plus koffiefilterzakje
• rubberen handschoenen
• strookjes papier
• schoonmaakspullen

Stap 0 steriliseer je glazen pot en deksel (en liefst ook het gereedschap dat je gebruikt):

(dit is om je gemaakte inkt langer te kunnen bewaren zonder dat het gaat schimmelen)

1. plaats de potten en deksels in een grote pan
2. voeg genoeg water toe zodat alles onder water staat en zorg dat er geen luchtbellen zijn
3. breng het water aan de kook en laat het 5 minuten doorkoken
4. draai het vuur uit en laat in de pan volledig afkoelen

Recept om inkt te maken

Stap 1

Zoek een basis-ingrediënt, bijvoorbeeld kurkuma of paprikapoeder uit het kruidenrek, halve rode kool in stukjes gesneden, wat hennapoeder, fijngesneden kastanjes-bolsters uit het bos. De bolsters kun je in de herfst rapen als ze van de boom zijn gevallen – handschoenen aan!, want ze zijn zacht en half rottend het best, maar geven dan gelijk al kleur af…

Stap 2

Meng het met wat zout en azijn (let op azijn kan de kleur veranderen) in water. Een richtlijn is dat je basis ingrediënt net onder water moet staan.

Voor kruiden

Kruiden kun je gelijk al mengen met water. Dit gaat het beste als je het water beetje voor beetje met een spatel op een bord of plaat door het poeder wrijft. Als je dan een dunne pasta hebt kun je of die zo gebruiken of in een potje door meer water roeren.

Voor besjes:

½ kop (120 ml.) water + 2 koppen (450 gr.) geplette bessen

Voor noten/ bladeren/ bloemen:

2 koppen (480 ml.) water + 1 kop (120 ml) plantmateriaal (in stukjes)

Naar keuze: 2 eetlepels azijn en 1 eetlepel zout (bij de opgegeven hoeveelheden) zal de kleur intensiveren. Wees erop bedacht dat de azijn de kleur kan veranderen doordat je hiermee de ph  soms verandert. (bijv. met rode kool: rood zonder azijn, blauw-paars met)

Stap 3

Kook het tot je een kleur krijgt die je bevalt. Vaak is ongeveer een uur koken goed om alle kleur uit je ingrediënt te halen. Let dan wel op dat het niet droog kookt! Het water kan snel verdampen! Het vuur wat lager zetten en een deksel erop helpt, maar blijf het in de gaten houden.

Om de kleur te testen, doop een stukje papier in de inkt en kijk of de kleur je bevalt. Let op: blijf in de buurt van het fornuis en let op dat je het niet vergeet.

Tip: gebruik een kookwekker. Als je die om de 5 minuten laat afgaan en dan je pan checkt en even roert,  gaat het vast goed.

Stap 4

Zeef de inkt in een schaal. Je kunt het daarna ook nog filteren met een koffiefilter en koffiefilterzakje.

Stap 5

Meng de inkt met een verdikker. Maak van maïzena of zetmeel eerst hiervoor een papje aan met de verdikker en wat water, voordat je alles bij de vloeibare inkt voegt. Goed roeren, handig om hiervoor een staafmixer te gebruiken. 

• Voeg Arabische gom toe: vloeibare gom is het handigst. Dit kun je toevoegen als je gekleurde water al afgekoeld is. Voeg zoveel toe als je wilt, maar bedenk wel dat je inkt nooit dikker zal worden dan de vloeibare gom zelf is. Vloeibare Arabische gom werkt heel goed als bindmiddel met kurkuma of een ander ingrediënt in poedervorm.
• Gebruik je maïzena of een zetmeel: dan kan de inkt wat lichter van kleur worden. De maïzena voeg je toe als je kleurwater nog kookt. Een dikke theelepel op een liter gebruiken.
• Gebruik je Guargom: meng dit met een staafmixer door je kleurwater als het lauwwarm is. 5 minuten mixen: je ziet het dik worden. Ongeveer een theelepeltje op een liter. Klein beetje op de vloeistof strooien en goed mixen: niet teveel tegelijk, want dan gaat het klonteren.

Stap 6

Stop de inkt in een glazen, goed afsluitbare pot (gesteriliseerd! zie hierboven) en leg bovenop een kruinagel, om schimmel te voorkomen. Bewaar de inkt koel. Was de keukenspullen en ruim ze op.

Nu is je inkt klaar om te gebruiken! Nou ja: even laten afkoelen eerst…

We zijn benieuwd naar de resultaten!

Als je op stof drukt kun je dit het beste goed heet strijken (wel een stuk bakpapier tussen je inkt en het strijkijzer leggen) wanneer je inkt goed droog is. Zo fixeer je je inkt in de stof en kun je het uitwassen op een lage temperatuur (30 graden of handwas): wel handig als je een T-shirt versiert!